| Wetenschappelijke betekenis |  | Biologicals (waaronder adalimumab) zijn biologisch ontwikkelde antistoffen tegen bepaalde cytokines die een rol spelen bij ontstekingsprocessen bij auto-immuunaandoeningen, waaronder sarcoïdose, reumatoïde artritis en de ziekte van Crohn. Zij kunnen als 2e lijnsmedicatie ingezet worden na falen van de gebruikelijke medicatie, zoals corticosteroïden en methotrexaat (MTX).
monoklonale therapeutica zijn TNFα-remmers als etanercept (Enbrel®), adalimumab (Humira®) en infliximab (Remicade®), die in toenemende mate toegepast worden bij ontstekingsziekten als reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew, psoriasis en de ziekte van Crohn.
Het belangrijkste aandachtspunt is het feit dat chronische en latente infecties (TBC-reactivatie is vaker beschreven) een contra-indicatie vormen voor therapie met biologicals.
Nadelen: De meerderheid van de patiënten met reumatoïde artritis respondeert goed op behandeling, echter ongeveer 30 tot 40% van de patiënten heeft ondanks de behandeling met TNF-remmers een persisterende ziekteactiviteit of een opleving van de ziekte.
Ook zijn er aanwijzingen voor een mogelijke relatie met lymfomen, solide tumoren, maligniteiten van de huid (non-melanomen), multipele sclerose, psoriasis en exacerbaties van hartfalen.
Uit onderzoek is o.a. aangetoond dat ondanks humanisering van monoklonale antistoffen tóch antistofvorming in patiënten kan optreden in circa 50% van de infliximab-behandelde en ± 20% van de adalimimab-behandelde RA-patiënten. Hierdoor neemt de effectieve dosis van het geneesmiddel af omdat complexvorming tussen geneesmiddel en gevormde antistoffen zorgt voor een neutralisatie en versnelde klaring van het geneesmiddel
Indien de gemeten spiegel van het therapeuticum lager is dan verwacht, kan dit een indicatie zijn voor de aanwezigheid van antistoffen tegen het therapeuticum. |