| Wetenschappelijke betekenis |  | De transaminasen zijn een groep van enzymen die de interconvensie van aminozuren en alfa-oxozuren katalyseren door de transfer van een aminogroep. GOT (glutamaat oxaloacetaat transaminase) of AST (aspartaat aminotransferase) en GPT(glutamaat pyruvaat transaminase) of ALT (alanine aminotransferase) zijn de twee enzymen met het grootste klinische belang.
AST komt voornamelijk voor in hart en lever, en in mindere mate in skeletspieren, nieren, pancreas en rode bloedcellen. Het bevindt zich zowel in het cytoplasma als in de mitochondriën.
ALT komt in hoge concentratie bijna uitsluitend voor in de lever. In lage concentraties in GPT aanwezig in dezelfde weefsels als AST. ALT bevindt zich vooral in het cytoplasma.
De lever bevat ongeveer driemaal zoveel AST als ALT. Bij lichte leverbeschadiging zal vooral ALT vrijkomen en de waarden van ALT liggen dan hoger dan die voor AST. Bij ernstige leverbeschadiging (met celnecrose) zal ook mitochondriaal AST vrijkomen en zal de AST waarde de ALT waarde overtreffen. De verhouding tussen deze twee enzymen (AST / ALT) is dus een maat voor de ernst van de celbeschadiging.
Na myocardinfarct (6 tot 10 uur na necrose) komen grote hoeveelheden AST in het serum vrij, met een maximuum na 24 to 48 uur. Zware arythmieën en ernstige angina pectoris kunnen evenwel ook AST stijging veroorzaken. Ongecompliceerde hartsdecompensatie of longinfarcten veroorzaken weinig verandering van de AST spiegels. ALT stijgt weinig of niet na infarct.
Leverbeschadiging (infectieuze of toxische hepatitis, congestie, galwegenobstructie, actieve cirrose) veroorzaakt een stijging van de AST en ALT waarden. Bij hepatitis treedt deze stijging zeer vroeg op, gewoonlijk voor het verschijnen van de icterus. De enzyme spiegels dalen ook weer vlug en worden terug normaal vooraleer de parenchymletsels volledig genezen zijn. De ALT waarde daalt trager dan de AST waarde. Obstructieve icterus, metastasen, chronische cirrose veroorzaken een matige stijging. Ook pancreatitis en mononuceosis infectiosa geven een matige stijging van de transaminasen. Bij cholecystitis zonder icterus blijven de transaminasen vrijwel normaal. Wanneer de verhouding AST / ALT hoger is dan twee bij een matige verhoging van de transaminasen dient alcoholische leverbeschadiging uitgesloten te worden.
Sommige spierziekten (progressieve musculaire dystrofie, dermatomyositis) geven een matige stijging van de AST waarde, de ALT waarde stijgt weinig of niet. |